Το πρακτικό διαμεσολάβησης ως τίτλος εκτελεστός. Εγγραφή του πρακτικού διαμεσολάβησης στο Υποθηκοφυλακείο. [ΜΠρΑθ 1292/2019]

Η υπ’αριθμ. 1292/2019 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, αποτελεί μία πολύ διαφωτιστική απόφαση επί ενός θέματος που έχει απασχολήσει αρκετά του νομικούς κύκλους το προηγούμενο διάστημα και αφορά το κατά πόσο ένα πρακτικό διαμεσολάβησης αποτελεί εκτελεστό τίτλο που μπορεί να εγγραφεί και να καταχωρηθεί νόμιμα στα οικεία βιβλία των Υποθηκοφυλακείων και Κτηματολογικών Γραφείων. Επιπροσθέτως, βάσει της αντιμετώπισης αυτής των τρόπων εναλλακτικών μορφών επίλυσης διαφορών, τίθεται μία πυξίδα ως προς την αντιμετώπισή αυτών με την προσήκουσα επιμέλεια και την αναγνώριση της νομικής τους αξίας.

Η απόφαση είναι δημοσιευμένη στο νομικό περιοδικό «Εφαρμογές Αστικού Δικαίου και Πολιτικής Δικονομίας», τεύχος Μαϊου 2020, σελ. 511 επ. με παρατηρήσεις Ελισάβετ Τσέλιου. Εν προκειμένω, θα επισημανθούν οι πιο καίριες σκέψεις επί της αποφάσεως και στα συμπεράσματα που εξάγονται.

Η απόφαση εξεδόθη επί αίτησης αντιρρήσεων που ασκήθηκαν κατά της άρνησης προϊσταμένης κτηματολογικού γραφείου να προβεί στην καταχώριση πρακτικού διαμεσολάβησης και στην βασιζόμενη σε αυτό διόρθωση της σχετικής εσφαλμένης αρχικής εγγραφής, με την αιτιολογία ότι τα πρακτικό διαμεσολάβησης δεν περιέχεται στις μνημονευόμενες, στις διατάξεις των άρθρων 12 παρ. 1 Ν. 2664/1998 και 1192 αριθ. 5 ΑΚ, πράξεις που καταχωρούνται στα κτηματολογικά βιβλία. Ο κτηματολογικός δικαστής έκανε δεκτές τις αντιρρήσεις και διέταξε την προϊσταμένη ταυ αρμόδιου κτηματολογικού γραφείου να προβεί στην αιτηθείσα καταχώριση του πρακτικού διαμεσολάβησης στο κτηματολογικό φύλλο του επίδικου ακινήτου.

Το πρακτικό διαμεσολάβησης που προηγήθηκε επέλυε διαφορά ιδιωτικού δικαίου αφορώσα ακίνητο. Πιο συγκεκριμένα, είχε ασκηθεί αναγνωριστική αγωγή του άρθρου 6§2 Ν 2664/1998 για τη διάγνωση της συγκυριότητας ακινήτου, ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, με βάση την έκτακτη χρησικτησία. Τα διάδικα μέρη συμφώνησαν στην υπαγωγή τους στη διαδικασία της Διαμεσολάβησης του Ν. 3898/2010, που ολοκληρώθηκε επιτυχώς με την σύνταξη Πρακτικού Διαμεσολάβησης, όπου ενσωματώθηκε η συμφωνία των μερών. Το πρακτικό με τη σειρά του κατετέθη στο αρμόδιο Πρωτοδικείο και κατέστη εκτελεστός τίτλος βάσει του άρθρου 904§2 γ’ ΚΠολΔ και 9§3 Ν. 3898/2010.

Στη μείζονα σκέψη του, το Δικαστήριο περιγράφει την διαδικαστική ακολουθία της Διαμεσολάβησης εως εναλλακτικού τρόπου επίλυσης διαφορών με νομοθετικό έρεισμα το Ν. 3898/2010. Το Δικαστήριο επισημαίνει μάλιστα ότι «Σύμφωνα με τη ρητή διάταξη του 9 & 3 του N 3898/2010 το πρακτικό διαμεσολάβησης, από την κατάθεσή του στη γραμματεία του’ μονομελούς πρωτοδικείου της περιφέρειας όπου διεξήχθη η διαμεσολάβηση, εφόσον περιέχει συμφωνία των μερών για ύπαρξη αξίωσης, που μπορεί να εκτελεστεί αναγκαστικά, αποτελεί εκτελεστό τίτλο, σύμφωνα με το άρθρο 904 & 2 εδ. γ ΚΠολΔ. H διαμεσολάβηση, ως μέθοδος εξωδικαστικής επίλυσης των ιδιωτικών διαφορών, αναγνωρίζεται νομοθετικά και στον ΚΠολΔ, όπως ισχύει σήμερα μετά την τροποποίησή του με το N 4335/2015. Ειδικότερα, οι διατάξεις των άρθρων 116Α και 214Γ ΚΠολΔ, καθιερώνουν την υποχρέωση του δικαστηρίου να ενθαρρύνει και να προτείνει, σε κάθε στάση της δίκης και κάθε διαδικασία, την προσφυγή των διαδίκων στη διαμεσολάβηση, ορίζοντας και τις δικονομικές συνέπειες, που θα είχε η προσφυγή των διαδίκων σε μια τέτοια διαδικασία. Περαιτέρω, με την προσθήκη στον ΚΠολΔ της διάταξης του άρθρου 214Β, με το Ν 4055/2012, προβλέπεται η δυνατότητα επίλυσης της διαφοράς με τη βοήθεια δικαστή, ο οποίος επιτελεί ρόλο μεσολαβητή, χωρίς κατ’ ανάγκην να έχει λάβει ειδική εκπαίδευση και πιστοποίηση, όπως τούτο απαιτείται για τον διαμεσολαβητή (άρθρα 4 εδ. γ’ και 5 του Ν 3898/2010 και ΠΔ 123/2010). Συγκεκριμένα, η διάταξη του άρθρου 2148 ξ 2 ΚΠ0λΔ ορίζει ότι οι μεσολαβητές πλήρους ή μερικής απασχόλησης ορίζονται σε κάθε πρωτοδικείο και εφετείο, για δύο έτη. Αυτό σημαίνει ότι, o δικαστής μεσολαβητής ορίζεται από τον προϊστάμενο του πρωτοδικείου ή του εφετείου, είναι επομένως συγκεκριμένος και δεν επιλέγεται από τα μέρη, όπως ο διαμεσολαβητής

Οι δύο αυτές δυνατότητες συναινετικής επίλυσης της διαφοράς συμπίπτουν απόλυτα ως προς την ισχύ και λειτουργία του πρακτικού στο οποίο καταλήγουν σε περίπτωση επίτευξης συμφωνίας των μερών. Τόσο το πρακτικό διαμεσολάβησης , όσο και το πρακτικό δικαστικής μεσολάβησης, έχουν από το νόμο την ίδια ακριβώς ισχύ εκτελεστού τίτλου , σύμφωνα το άρθρο 904 & 2 εδ. γ ΚΠολΔ, από την κατάθεσή του στη γραμματεία του αρμόδιου πρωτοδικείου (πρβλ. άρθρα 214Β & 5 ΚΠολΔ για τη δικαστική μεσολάβηση και 9 & 3 Ν 3898/2010 για τη διαμεσολάβηση, των οποίων ακόμα και η σχετική διατύπωση ταυτίζεται απόλυτα.».

Εν συνεχεία, διαγιγνώσκοντας ως ισοσθενή και ισοδύναμα αφενός τα:

α) πρακτικά του δικαστηρίου που περιέχουν συμβιβασμό

β) τα πρακτικά εξώδικης επίλυσης της διαφοράς του άρθρου 214^Α§3 ΚΠολΔ

γ) τα πρακτικά δικαστικής μεσολάβησης του άρθρου 214Β παρ. 5 ΚΠολΔ

με το συμβολαιογραφικό τύπο, αφετέρου συμπεριλαμβάνει και το πρακτικό διαμεσολάβησης του άρθρου 9 Ν. 3898/2010 ως ισοσθενές του συμβολαιογραφικού τύπου, αφού παρά την έλλειψη ρητής νομοθετικής ρύθμισης δεν δημιουργείται καμία αμφιβολία για το ότι ο σκοπός του νόμου καλύπτει αναλογικά και αυτό το πρακτικό.

Καταληκτική, αλλά πολύ σημαντική σκέψη, στην οποία προβαίνει το Δικαστήριο αναφορικά με αυτό το φλέγον ζήτημα, είναι το εξής: εαν το πρακτικό δικαστικού συμβιβασμού, ή το πρακτικό συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς ή το πρακτικό δικαστική μεσολάβησης αφορά τη σύσταση, αλλοίωση, μετάθεση ή κατάργηση εμπραγμάτου δικαιώματος σε ακίνητο, καλύπτει τον απαιτούμενο συμβολαιογραφικό τύπο, αφ’ης της καταθέσεώς του στη γραμματεία του αρμοδίου Πρωτοδικείου, αναπληρώνει πλήρως το συμβολαιογραφικό τύπο, αποτελώντας εκτελεστό τίτλο κατά άρθρο 904§2 ΚΠολΔ.

Διαβάστε επίσης: Χρησικτησία ακινήτου, νομή και καλή πίστη. Έννοιες και προυποθέσεις.

Αγωγή διανομής. Έννοια, προυποθέσεις και διαδικασία. Τρόποι διανομής.

Συνεκμίσθωση κοινού περιουσιακού στοιχείου από περισσότερους εκμισθωτές. Νομικό πλαίσιο και προυποθέσεις.

Διηρημένη ιδιοκτησία. Κάθετη και οριζόντια συνιδιοκτησία. Χαρακτηριστικά και τρόποι σύστασης.

Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με την υπόθεσή σας, επικοινωνήστε μαζί μας και εξειδικευμένοι δικηγόροι με εμπειρία, θα αναλάβουν να σας παρέχουν τις κατάλληλες νομικές συμβουλές. Δικηγορικά γραφεία στην Αθήνα και την Καβάλα. Παράσταση σε όλη την Ελλάδα.