Εμβολιασμός ανηλίκου τέκνου σε περίπτωση διαζυγίου γονέων. Ποιος έχει την υποχρέωση εμβολιασμού του τέκνου?

Ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει αρκετούς γονείς αυτήν την περίοδο, ειδικά εν όψει και των υγειονομικών εξελίξεων με την πανδημία του covid 19, είναι το ποιος αποφασίζει για τον εμβολιασμό ή όχι του παιδιού, σε περίπτωση διαφωνίας των γονέων.

Το ζήτημα του ποιος θα πάρει την τελική απόφαση για το αν θα εμβολιαστεί το παιδί ή όχι δεν αφορά μόνο τους διαζευγμένους γονείς, αλλά και τους γονείς που είναι σε γάμο αλλά διαφωνούν για τον εμβολιασμό του παιδιού τους.

Σύμφωνα με την διάταξη του 1519 ΑΚ ”Όταν η επιμέλεια ασκείται από τον έναν γονέα ή έχει γίνει κατανομή της μεταξύ των γονέων, οι αποφάσεις για την ονοματοδοσία του τέκνου, για το θρήσκευμα, για ζητήματα της υγείας του, εκτός από τα επείγοντα και τα εντελώς τρέχοντα, καθώς και για ζητήματα εκπαίδευσης που επιδρούν αποφασιστικά στο μέλλον του, λαμβάνονται από τους δύο γονείς από κοινού. ΄

Εξάλλου, από τον συνδυασμό των διατάξεων του 1510 και 1512 ΑΚ ΄΄”Η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων (γονική μέριμνα), οι όποιοι την ασκούν από κοινού και εξίσου. Κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας οι γονείς καταβάλλουν προσπάθεια για την εξεύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων. Αν διαφωνούν, αποφασίζει το δικαστήριο.”

Ακολούθως, σύμφωνα με το άρθρο 33 του ν. 2676/1999 ορίζεται ότι «Στα πλαίσια της ιατρικής περίθαλψης που παρέχουν οι Ασφαλιστικοί Οργανισμοί αρμοδιότητας Γ.Γ.Κ.Α. και το Δημόσιο στους ασφαλισμένους και τα μέλη της οικογενείας τους καθιερώνεται η υποχρεωτική προληπτική ιατρική, με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση και τη λήψη μέτρων για την πρόληψη της εκδήλωσης ή την αποτροπή της εμφάνισης νοσηρών καταστάσεων. Η προληπτική ιατρική περιλαμβάνει: α. Εμβολιασμούς παιδιών και ενηλίκων, σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού για την Ελλάδα του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας….» Από την ανωτέρω διάταξη συνάγεται η υποχρεωτικότητα της προληπτικής ιατρικής στην οποία εμπεριέχεται και ο εμβολιασμός.

Τέλος, κατά το συνδυασμό των άρθρων 732 και 735 συνάγεται ότι το Δικαστήριο μπορεί να διατάξει ως ασφαλιστικό μέτρο κάθε πρόσφορο μέτρο ικανό να ρυθμίσει μία κατάσταση, χωρίς να δεσμεύεται από την σχετική αίτηση. Τέτοια θέματα είναι τόσο η εκπαίδευση των τέκνων όσο και η υγεία τους, σε περίπτωση διαφωνίας των γονέων. (133/2017 ΜΠρΡεθ., 1424/1998 Α.Π.)

Επομένως, και με δεδομένο ότι δεν υπάρχει ρητή νομοθετική πρόβλεψη, το κρίσιμο είναι αν ο συγκεκριμένος εμβολιασμός κατά της Covid 19 πρέπει να θεωρηθεί μία συνήθης ιατρική πράξη, όπως οι προηγούμενοι εμβολιασμοί που έχει κάνει το παιδί από όταν γεννήθηκε και που εντάσσονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού, ή όχι. Αν λοιπόν θεωρηθεί μία συνήθης ιατρική πράξη, την απόφαση την έχει για την περίπτωση των διαζευγμένων γονέων ο γονέας που έχει και ασκεί την επιμέλεια.

Αν όμως δεν θεωρηθεί συνήθης ιατρική πράξη, αλλά θεωρηθεί ότι είναι μείζονος ιατρικής σημασίας πράξη, πέραν του συνηθισμένου, που έχει ιδιαίτερη σημασία για την υγεία και τη ζωή του τέκνου, τότε θα λέγαμε ότι εντάσσεται στο πλαίσιο της γονικής μέριμνας, η οποία είναι καθήκον και ασκείται και από τους δύο γονείς κατά κανόνα. Άρα λοιπόν είναι ένα θέμα καθαρά υποκειμενικό, που θα πρέπει να ληφθούν και άλλοι παράμετροι του συγκεκριμένου κάθε φορά περιστατικού παιδιού και συνθηκών και με γνώμονα πάντα το υπέρτατο συμφέρον του τέκνου.

Τέλος υπέρ της πρώτης άποψης κλίνει και η περίπτωση που θεωρηθεί ότι ο εμβολιασμός αποτελεί επείγουσα κατάσταση και υφίσταται άμεσος κίνδυνος του τέκνου από τον μη εμβολιασμό του, όπου και πάλι θεωρείται ότι ο εμβολιασμός του εντάσσεται μέσα στο καθήκον επιμέλειας.

Ωστόσο ο νόμος δεν ορίζει ποιες πράξεις είναι επείγουσες, μη επείγουσες, συνήθεις, ασυνήθεις και εξαιρετικές…Γι’ αυτό είναι θέμα πραγματικό, με βάση τα συγκεκριμένα κάθε φορά χαρακτηριστικά. Σε περίπτωση λοιπόν διαφωνίας των γονέων, είτε σε γάμο, είτε εκτός γάμου, την απάντηση θα τη δώσει το δικαστήριο, που θα βάλει στο κέντρο το υπέρτατο συμφέρον του τέκνου και θα αποφασίσει.

Αλλά και αν ο γονέας αρνηθεί τον εμβολιασμό του παιδιού του, ακόμα και στην περίπτωση που θεωρηθεί ότι εντάσσεται στο πλαίσιο της γονικής μέριμνας, που θέλει συναπόφαση, η άρνηση αυτή δεν μπορεί να είναι ούτε γενική, ούτε αόριστη, ούτε εγωιστική. Θα πρέπει να είναι αντικειμενική και να συνάδει με το συμφέρον του τέκνου. Στην περίπτωση λοιπόν μίας αδικαιολόγητης άρνησης, αυτή θα κριθεί και θα ελεγχθεί ως ενδεχομένως κακή άσκηση γονικής μέριμνας ή κατάχρηση στην άσκηση της γονικής μέριμνας, η οποίας ενδεχομένως να οδηγήσει και στην αφαίρεσή της.

Τέλος στην περίπτωση που το παιδί θέλει να εμβολιαστεί και οι γονείς – είτε όντας σε διάσταση είτε σε γάμο – δεν θέλουν, το παιδί έχει το δικαίωμα να καταφύγει σε δομές που υπάρχουν και να ασκήσουν αυτές το δικαίωμά του στην ιατρική περίθαλψη και στην επιβολή της συγκεκριμένης ιατρικής πράξης, με δεδομένο μάλιστα ότι υπάρχει και το άρθρο 21 του Συντάγματος, το οποίο προστατεύει και επιτάσσει την προστασία της παιδικής ηλικίας και το συμφέρον του παιδιού. (Εpτnews-Βασιλoπoύλoυ)

Σε περίπτωση που το ανήλικο δεν θέλει τον εμβολιασμό και οι γονείς θέλουν, αποφασίζουν μόνο οι γονείς.

Διαβάστε επίσης: Γονική μέριμνα και επιμέλεια ανηλίκου. Έννοια, διαφορές και πρακτική εφαρμογή.

Γονική μέριμνα και επιμέλεια ανηλίκου τέκνου. Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία. Ορισμός και προυποθέσεις εφαρμογής.

Συνεπιμέλεια τέκνων. Απόρριψη αιτήματος του ενός γονέα για συνεπιμέλεια των τέκνων, με γνώμονα το αληθές συμφέρον αυτών.

Ποινικό δίκαιο ανηλίκων: Οι ποινές και τα δικαιώματα των ανηλίκων στα πλαίσια του Νέου Ποινικού Κώδικα και του Ν. 4689/2020

Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με την υπόθεσή σας, επικοινωνήστε μαζί μας και εξειδικευμένοι δικηγόροι με εμπειρία, θα αναλάβουν να σας παρέχουν τις κατάλληλες νομικές συμβουλές. Δικηγορικά γραφεία στην Αθήνα και την Καβάλα. Δυνατότητα απομακρυσμένου ραντεβού. Παράσταση σε όλη την Ελλάδα.