Κατάσχεση εις χείρας τρίτου. Έννοια και αντικείμενο. Άμυνα του οφειλέτη.

Μέσο αναγκαστικής εκτελέσεως (έµµεσης) και συγχρόνως είδος κατασχέσεως, αποτελεί η διαδικασία της αναγκαστικής κατασχέσεως στα χέρια τρίτου, η οποία στοχεύει στην ικανοποίηση χρηµατικών απαιτήσεων και ρυθµίζεται νοµοθετικά στα άρθρα 982-991Β. Αντικείµενο της κατασχέσεως στα χέρια τρίτου είναι κατά κανόνα χρηµατικές απαιτήσεις του οφειλέτη έναντι ορισµένου τρίτου ή σπανιότερα κινητά πράγµατα που βρίσκονται στα χέρια τρίτου, αλλά ανήκουν στον οφειλέτη ή απαιτήσεις για τη µεταβίβαση της κυριότητας κινητών πραγµάτων.

Η κατάσχεση στα χέρια τρίτου επιβάλλεται από τον δανειστή, ο οποίος, ενώ έχει απαίτηση κατά του οφειλέτη του, δε στρέφεται εναντίον του, αλλά εναντίον τρίτου προσώπου, το οποίο, ή οφείλει χρηµατική απαίτηση κατά του οφειλέτη του, ή κατέχει κινητά πράγµατα, που εµφανίζονται να ανήκουν στην κυριότητα του οφειλέτη του, είτε είναι υποχρεωµένος να µεταβιβάσει τα κινητά αυτά κατά κυριότητα στον οφειλέτη του. Η διαδικασία της κατασχέσεως στα χέρια τρίτου έχει ως αφετηρία την επίδοση του κατασχετήριου εγγράφου στον τρίτο και στον καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη.

Από την επίδοση αυτή ο καθ’ ου χάνει την εξουσία διαθέσεως της κατασχεθείσας απαιτήσεως και κάθε µορφή απαλλοτριώσεως αυτής επιφέρει ως συνέπεια την ακυρότητα της δικαιοπραξίας ή της πράξης που έγινε παρά την απαγόρευση, κατά τα οριζόµενα στο ουσιαστικό δίκαιο.

Αντικείµενο της κατασχέσεως στα χέρια τρίτου μπορούν να είναι τα κάτωθι:

Α) Χρηµατικές απαιτήσεις

i) Απαιτήσεις γεγεννηµένες: Ως χρηµατικές απαιτήσεις νοούνται οι ενοχικές απαιτήσεις των οποίων η παροχή συνίσταται σε χρήµα υπό την στενή του όρου έννοια, δηλαδή ως φορέας αξίας (αντικείµενο κατασχέσεως στα χέρια τρίτου µπορεί να καταστεί και το αλλοδαπό χρήµα, το οποίο µετατρέπεται σε ηµεδαπό χρήµα).

ii) Απαιτήσεις µελλοντικές, υπό αίρεση ή προθεσµία: Σύσσωµη σχεδόν η σύγχρονη θεωρία αλλά και η νοµολογία, ενστερνίζονται την άποψη ότι µπορούν να κατασχεθούν και µελλοντικές χρηµατικές απαιτήσεις, αρκεί να υφίσταται κατά το χρόνο επιβολής της κατασχέσεως η βασική έννοµη σχέση (µίσθωση, εντολή, χρησιδάνειο, παρακαταθήκη, εταιρεία), από την οποία θα προκύψουν, και να προσδιορίζεται αυτή κατ’ είδος και υποκείµενα.

iii) Μερίδια οργανισµών συλλογικών επενδύσεων: Οι διατάξεις των άρθρων 983 επ. εφαρµόζονται αναλόγως και όταν αντικείµενο της κατάσχεσης είναι µερίδια οργανισµών συλλογικών επενδύσεων, σύµφωνα µε τις διατάξεις των άρθρων 2, 3, 12 και 14 ν. 3283/2004. Η κατάσχεση αυτή θεωρείται ως κατάσχεση απαιτήσεως στα χέρια τρίτου και καταλαµβάνει την αξίωση για εξαγορά µεριδίων και όχι το µερίδιο αµοιβαίου κεφαλαίου ή τα επιµέρους στοιχεία που συνθέτουν την περιουσία του αµοιβαίου κεφαλαίου.

Β) Απαιτήσεις του καθ’ ου η εκτέλεση κατά τρίτου, προς µεταβίβαση κινητού:

Με το σύστηµα της κατασχέσεως στα χέρια τρίτου κατάσχονται και απαιτήσεις του καθ’ ου η εκτέλεση κατά τρίτου προς µεταβίβαση της κυριότητας κινητών, εφόσον αυτές επίσης δεν εξαρτώνται από αντιπαροχή. Αντικείµενο της κατασχέσεως δεν είναι στην περίπτωση αυτή το ενσώµατο κινητό πράγµα, στο οποίο αναφέρεται αξίωση, αλλά η ίδια η αξίωση προς µεταβίβαση της κυριότητάς του. Την απαίτηση αυτή θα αποκτήσει ο υπερθεµατιστής. Πρόκειται για τη µοναδική περίπτωση στο σύστηµα του ΚΠολΔ, κατά την οποία κατάσχεται και πλειστηριάζεται όχι (ενσώµατο) κινητό ή ακίνητο πράγµα, αλλά απαίτηση.

Γ) Κινητά πράγµατα που βρίσκονται στα χέρια τρίτου:

Αντικείµενο της κατασχέσεως στα χέρια τρίτου, είναι τέλος και τα κινητά πράγµατα της κυριότητας του οφειλέτη, που βρίσκονται στην κατοχή του τρίτου. Για να εφαρµοσθεί όµως η διαδικασία της κατασχέσεως στα χέρια τρίτου, στην περίπτωση αυτή θα πρέπει ο τρίτος όχι µόνον να έχει την εξουσία διαθέσεως, αλλά να αρνείται να αποδώσει τα κινητά που κατέχει στον καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτη. Διότι, αν ο τρίτος είναι πρόθυµος να αποδώσει τα κινητά αυτά και να παραιτηθεί από την κατοχή τους, δεν εφαρµόζονται οι διατάξεις περί κατασχέσεως στα χέρια τρίτου, αλλά οι διατάξεις της κατασχέσεως των κινητών στα χέρια του οφειλέτη, οπότε ο δικαστικός επιµελητής τα αφαιρεί και τα παραδίδει σε µεσεγγυούχο.

Ποια είναι τα ακατάσχετα σύμφωνα με τον Νόμο?

Ο νόµος προβλέπει ειδικώς και ορισµένες κατηγορίες κινητών πραγµάτων και χρηµατικών απαιτήσεων, που εξαιρούνται της κατασχέσεως, όταν η κατάσχεση γίνεται στα χέρια τρίτων. Τα κινητά πράγµατα που δεν κατάσχονται στα χέρια του οφειλέτη δεν κατάσχονται και όταν η κατάσχεση επιχειρείται στα χέρια τρίτου (ακόµα κι αν αυτός είναι ο επισπεύδων δανειστής).  Η ιδιότητα της απαιτήσεως ως ακατάσχετης κρίνεται µε βάση τον χρόνο επιβολής της κατασχέσεως, εκτός αν πρόκειται για απαίτηση µέλλουσα ή υπό αίρεση, οπότε λαµβάνεται υπόψη ο χρόνος της πληρώσεως της αιρέσεως ή της γενέσεως της απαιτήσεως. Έτσι περιπτώσεις ακατάσχετων είναι:

i) Κινητά υποκείμενα σε άμεση φθορά

ii) Εταιρικά μερίδια επί προσωπικών εταιρειών

iii) Απαιτήσεις διατροφής και συνεισφοράς των συζύγων για τις ανάγκες της οικογένειας

iv) Απαιτήσεις µισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών παροχών

Ποια η άμυνα του οφειλέτη?

Ανακοπή του καθ’ ου η εκτέλεση:

Κατά των πράξεων της κατασχέσεως στα χέρια τρίτου ο καθ’ ου η εκτέλεση οφειλέτης, νοµιµοποιείται να ασκήσει την ανακοπή του άρθρου 933, προσβάλλοντας ως άκυρη την κατάσχεση και αµφισβητώντας την απαίτηση του κατασχόντος, τον εκτελούµενο τίτλο, την προδικασία, τα ελαττώµατα της επιδόσεως σ’ αυτήν του κατασχετηρίου, το ακατάσχετο κ.λπ.. Η άσκηση της ανωτέρω ανακοπής επιβάλλεται, µετά τον ν. 4335/2015, να ασκηθεί µέσα σε σαράντα πέντε (45) ηµέρες από την ηµέρα της επιδόσεως του κατασχετήριου εγγράφου στον καθ’ ου εφόσον οι λόγοι της ανακοπής αφορούν στο κύρος του εκτελεστού τίτλου και της προδικασίας ή στην απαίτηση.

Διαβάστε επίσης: Σε εφαρμογή ο νέος Πτωχευτικός Νόμος. Ρύθμιση οφειλών, πτώχευση και δεύτερη ευκαιρία. Προυποθέσεις και διαδικασία πτώχευσης. [Ν 4738/2020]

Διαγραφή χρεών από ασφαλιστικές εισφορές λόγω 10 ετούς παραγραφής [ΜονΔΠρΑθ 4268/2022]

Ακύρωση πλειστηριασμού επισπευδόμενου από fund και ολοκλήρωση διαπραγματεύσεων με επίτευξη ρύθμισης εντός του πλαισίου βιωσιμότητας της επιχείρησης.

Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με την υπόθεσή σας, επικοινωνήστε μαζί μας και εξειδικευμένοι δικηγόροι με εμπειρία, θα αναλάβουν να σας παρέχουν τις κατάλληλες νομικές συμβουλές. Δικηγορικά γραφεία στην Αθήνα και την Καβάλα. Δυνατότητα απομακρυσμένου ραντεβού. Παράσταση σε όλη την Ελλάδα.