Διορισμός επιτρόπου ανηλίκου αν τα συμφέροντα του τέκνου συγκρούονται με τα συμφέροντα του πατέρα ή της μητέρας του.

Διορισμός επιτρόπου ανηλίκου αν τα συμφέροντα του τέκνου συγκρούονται με τα συμφέροντα του πατέρα ή της μητέρας του.

Σύμφωνα με το 1571ΑΚ «αν τα συμφέροντα του τέκνου συγκρούονται με τα συμφέροντα του πατέρα ή της μητέρας του, που ασκούν τη γονική μέριμνα, καθώς και των συζύγων ή των συγγενών τους εξ αίματος ή εξ’ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή, διορίζεται ειδικός επίτροπος».
Αν παρά την ύπαρξη σύγκρουσης συμφερόντων, ο γονέας απρακτήσει να ζητήσει το διορισμό ειδικού επιτρόπου και εκπροσωπήσει το ανήλικο τέκνο σε δικαιοπραξία από την οποία απορρέει η ως άνω σύγκρουση, τότε αυτή πάσχει από ακυρότητα κατ’ αναλογική εφαρμογή της ΑΚ 1528 (Βαθρακοκοίλη, Κατ’ άρθρον ερμηνεία ΑΚ, Τόμος Ε’, Οικογενειακό Δίκαιο, σελ. 941, 2004).

Σύγκρουση συμφερόντων, υφίσταται δε όχι μόνο στην περίπτωση που το τέκνο αντιδικεί (δικονομικά) και με τους δύο γονείς του ή με έναν εκ των δύο αλλά και στην περίπτωση που αυτό (τέκνο) ομοδικεί με κάποιον από τους δύο γονείς του ή και με τους δύο κατά μείζονα λόγο (βλ. επί του θέματος και ΑΠ 720/2006, ΧρΙΔ 2006, 791).

Για το διορισμού ειδικού επιτρόπου απαιτείται α) σύγκρουση των συμφερόντων του τέκνου με αυτά του γονέα του (η σύγκρουση γενικώς εμφανίζεται στο πλαίσιο δίκης ή δικαιοπραξίας ή άλλης πράξης) και β) άσκηση γονικής μέριμνας από τον ένα από τους δυο γονείς ή και από τους δύο γονείς. Αν η γονική μέριμνα ασκείται από κοινού από τους δυο γονείς και η σύγκρουση των ως άνω συμφερόντων υπάρχει με τον ένα γονέα, πρέπει να διοριστεί ειδικός επίτροπος, γιατί η αναπλήρωση του γονέα, του οποίου τα συμφέροντα αντιπαρατίθενται με τα συμφέροντα του τέκνου, από τον άλλο γονέα, θα φέρει οπωσδήποτε τον τελευταίο σε δίλημμα ποιου τα συμφέροντα να εξυπηρετήσει περισσότερο, δηλαδή του τέκνου ή του συζύγου του (Βαθρακοκοίλη, Κατ’ άρθρον ερμηνεία ΑΚ, Τόμος Ε’, Οικογενειακό Δίκαιο, σελ. 941-942, 2004).

Η εξουσία του ειδικού επιτρόπου οριοθετείται από την απόφαση διορισμού του μόνο στα ζητήματα για τα οποία ο έχει ζητηθεί ο διορισμός του. Με την περάτωση της αποστολής του επέρχεται αυτοδίκαιη παύση του λειτουργήματός του.

Η αίτηση διορισμού ειδικού επιτρόπου υποβάλλεται από τους γονείς ή οποιοδήποτε έχει έννομο συμφέρον. Η προδικασία περιλαμβάνει την υποχρεωτική κοινοποίηση αίτησης στον εισαγγελέα πρωτοδικών του δικαστηρίου στο οποίο εισάγεται και στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία, της οποίας η έκθεση πρέπει να κατατίθεται στη γραμματεία του δικαστηρίου τρεις ημέρες πριν από τη συζήτηση. Η κοινοποίηση γίνεται από τη γραμματεία του δικαστηρίου, χωρίς επιβάρυνση του αιτούντος (Βαθρακοκοίλη, Κατ’ άρθρον ερμηνεία ΑΚ, Τόμος Ε’, Οικογενειακό Δίκαιο, σελ. 944, 2004).

Για το διορισμό ειδικού επιτρόπου απαιτείται γνωμοδότηση του εποπτικού συμβούλιου (1634ΑΚ) ή αν δεν έχει συγκροτηθεί αυτό, του ειρηνοδίκη, ο οποίος εκτελεί τα καθήκοντα του εποπτικού συμβουλίου, του οποίου όμως η γνωμοδότηση δεν είναι δεσμευτική.

Κατ’ άρθρον 1601 εδάφιο β’ του ΑΚ αν υπάρχει επείγουσα ανάγκη να εκπροσωπηθεί ο ανήλικος σε συγκεκριμένη δικαιοπραξία ή δίκη, το δικαστήριο με προσωρινή διαταγή του ορίζει, με αίτηση των συγγενών ή και αυτεπαγγέλτως, προσωρινό επίτροπο.
Σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης εκπροσώπησης για συγκεκριμένη δίκη ή δικαιοπραξία ανηλίκου, διορίζεται προσωρινός επίτροπος, του οποίου το λειτούργημα διαρκεί έως το διορισμό του οριστικού. Ο διορισμός του γίνεται με προσωρινή διαταγή από το δικαστήριο (όχι από τον εισαγγελέα), μετά από αίτηση των συγγενών ή και αυτεπαγγέλτως ύστερα από πρόταση της κοινωνικής υπηρεσίας κατ’ άρθο 781 ΚΠολΔ, χωρίς όμως να είναι υποχρεωτική, σ’ αυτή την περίπτωση και σχετική έκθεση της κοινωνικής υπηρεσίας, η οποία και δεν κλητεύεται υποχρεωτικώς στη δίκη. Δεν απαιτείται στην περίπτωση αυτή γνωμοδότηση του εποπτικού συμβουλίου (Βαθρακοκοίλη, Κατ’ άρθρον ερμηνεία ΑΚ, Τόμος Ε’, Οικογενειακό Δίκαιο, σελ. 942-943 και 944, 2004).