Τραυματισμός ζώου συνεπεία τροχαίου ατυχήματος. Η ευθύνη του οδηγού και ευθύνη ιδιοκτήτη του ζώου.

Το άρθρο 16 του Ν. 4039/2012, το οποίο αφορά την κακοποίηση των ζώων συντροφιάς, αναφέρει ρητά στις δύο πρώτες παραγράφους του ποιες θεωρούνται πράξεις κακοποίησης των ζώων και, συνεπώς, απαγορεύονται.
Στην τρίτη παράγραφο του άρθρου αυτού γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην περίπτωση τραυματισμού ζώου συντροφιάς συνεπεία τροχαίου ατυχήματος και συγκεκριμένα: «16.γ Σε περίπτωση τραυματισμού ζώου συντροφιάς σε τροχαίο ατύχημα, ο υπαίτιος της πράξης αυτής, υποχρεούται να ειδοποιήσει άμεσα τον οικείο Δήμο, προκειμένου να παρασχεθεί στο τραυματισμένο ζώο η απαραίτητη κτηνιατρική φροντίδα.»
Στο άρθρο 20 ορίζονται οι ποινικές κυρώσεις που επάγεται η παράβαση των διατάξεων του νόμου αυτού, και συγκεκριμένα η παράγραφος 2, όπως αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 46 παρ.11Ν.4235/2014, ΦΕΚ Α 32/11.2.1014.ορίζει τα εξής: «2. Οι παραβάτες…των παραγράφων α` και β` του άρθρου 16 τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή από πέντε χιλιάδες (5.000) έως δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ.»
Εύγλωττα προκύπτει ότι παρότι ο νομοθέτης έκανε ιδιαίτερη πρόβλεψη για τον τραυματισμό ζώου συντροφιάς σε τροχαίο ατύχημα και θέσπισε υποχρέωση ειδοποίησης του οικείου Δήμου, εντούτοις σκόπιμα δεν όρισε καμία ποινική κύρωση για την περίπτωση αυτή. Ελλείψει ειδικότερης διάκρισης, κατά διασταλτική ερμηνεία τα ανωτέρω ισχύουν και στην περίπτωση θανάσιμου τραυματισμού του ζώου.
Ερμηνεύοντας τη βούληση του νομοθέτη, με σαφήνεια προκύπτει ότι θέλησε να διαχωρίσει τον τραυματισμό ζώου συντροφιάς σε τροχαίο ατύχημα από την κακοποίησή του, αντιλαμβανόμενος ενδεχομένως ότι πρόκειται για μια ακούσια τυχαία πράξη -εξ ου και «ατύχημα».
(Άλλωστε, εάν ο νομοθέτης προσέβλεπε στον ποινικό κολασμό του τραυματισμού ή της θανάτωσης ζώου συνεπεία τροχαίου ατυχήματος, θα ενέτασσε αυτόν στις ενδεικτικά αναφερόμενες περιπτώσεις κακοποίησης της παρ. α του άρθρου 16 και δεν θα αφιέρωνε ξεχωριστή παράγραφο.)
Με αυτό το σκεπτικό προτίμησε να αφήσει την πράξη αυτή, δηλαδή τον –ακόμη και θανάσιμο- τραυματισμό ζώου συντροφιάς συνεπεία τροχαίου ατυχήματος, ποινικά ατιμώρητη, θεσπίζοντας διοικητική κύρωση για την παράβαση της υποχρέωσης άμεσης ειδοποίησης του οικείου Δήμου.
Η παραπάνω άποψη επιρρωνύεται μάλιστα από την πρόβλεψη διοικητικού προστίμου σε περίπτωση παράβασης της υποχρέωσης ειδοποίησης του οικείου Δήμου.
Πράγματι, το άρθρο 21 του Ν. 4039/2012, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 46 παρ.12.α. Ν.4235/2014,ΦΕΚ Α 32/11.2.1014 ορίζει τις διοικητικές κυρώσεις και τα πρόστιμα, που επιβάλλονται για παραβάσεις των διατάξεων του εν λόγω νόμου. Σύμφωνα με αυτό, η εγκατάλειψη τραυματισμένου ζώου μετά από τροχαίο ατύχημα (Άρθρο 16 παρ. γ) επισύρει διοικητικό πρόστιμο ύψους 300 Ευρώ.
Συνεπώς, αβίαστα από τα παραπάνω προκύπτει ότι δεν υφίσταται κατά το Ν. 4039/2012 ποινικός κολασμός για τον οδηγό που τραυμάτισε ζώο συντροφιάς συνεπεία τροχαίου ατυχήματος, αλλά διοικητικό πρόστιμο το οποίο αφορά όχι τον τραυματισμό καθεαυτό, αλλά την παράλειψη ειδοποίησης του οικείου Δήμου.
Φυσικά θα ήταν διαφορετικά αν μιλούσαμε για τον εκ προθέσεως τραυματισμό ή θανάτωση ζώου με όχημα (π.χ. οδηγός που σκόπιμα οδηγεί το αυτοκίνητο προς το μέρος του ζώου), κάτι τέτοιο όμως θα εντασσόταν σε κάθε περίπτωση στην παρ. α’ του άρθρου 16.
Τέλος, το αρ. 23 του Ν. 4039/2012 ορίζει ότι από την έναρξη ισχύος του νόμου καταργείται κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη, που ρυθμίζει με διαφορετικό τρόπο θέματα του νόμου αυτού ή αντίκειται στις διατάξεις του.
Δεδομένου ότι το ζήτημα του τραυματισμού και της θανάτωσης ζώου συνεπεία τροχαίου ατυχήματος ρυθμιζόταν ad hoc από το άρθρο 6 της υπ’αρ. 102//1996 απόφασης του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας – Αστυνομική Διάταξη 6/1996), με τίτλο «Υποχρεώσεις υπαιτίων τραυματισμού ή θανάτωσης ζώων», το άρθρο αυτό θα πρέπει να θεωρείται καταργηθέν κατά το μέρος που το περιεχόμενό του ρυθμίζεται πλέον από τις διατάξεις του αρ. 16 γ’ σε συνδυασμό με το αρ. 20 παρ. 2 Ν. 4039/2012 και συνεπώς, κατά την άποψη της γράφουσας, δεν υφίσταται ποινική διάσταση της ανωτέρω παράλειψης υπό τη μορφή πταίσματος, όπως προέβλεπε η ανωτέρω απόφαση.πηγήaνΙegaI

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Ν. 4039/12 ως τροπ. με άρ 46 Ν. 4235/14

Για τα δεσποζόμενα και τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς και την προστασία των ζώων από την εκμετάλλευση ή τη χρησιμοποίηση με κερδοσκοπικό σκοπό.
Άρθρο 1
γ) Ζώο συντροφιάς είναι κάθε ζώο, που συντηρείται ή προορίζεται να συντηρηθεί από τον άνθρωπο, κυρίως µέσα στην κατοικία του, για λόγους ζωοφιλίας ή συντροφιάς.
δ) Δεσποζόµενο ζώο συντροφιάς είναι κάθε µη άγριο ζώο, που συντηρείται ή προορίζεται να συντηρηθεί από τον άνθρωπο, κυρίως µέσα στην κατοικία του, για λόγους ζωοφιλίας ή συντροφιάς και τελεί υπό την άµεση επίβλεψη και φροντίδα του ιδιοκτήτη, κατόχου, συνοδού ή φύλακά του. Ως ζώα συντροφιάς θεωρούνται και οι σκύλοι, που χρησιµοποιούνται για το κυνήγι, τη φύλαξη ποιµνίων, τη φύλαξη χώρων, την παροχή βοήθειας και προστασίας ατόµων µε ειδικές ανάγκες, καθώς και οι σκύλοι έρευνας και διάσωσης και οι σκύλοι που χρησιµοποιούνται από τις ένοπλες δυνάµεις και τα σώµατα ασφαλείας.
Άρθρο 5
Υποχρεώσεις ιδιοκτητών δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς
1. Ο ιδιοκτήτης του δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς υποχρεούται:
β) να δηλώνει µέσα σε πέντε ηµέρες την απώλεια του ζώου του σε κτηνίατρο, που έχει πιστοποιηθεί στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση σήµανσης και καταγραφής των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους.
2.  Ο κάτοχος του ζώου συντροφιάς ευθύνεται για οποιαδήποτε βλάβη ή ζηµιά, που προκαλείται από το ζώο, σύµφωνα µε το άρθρο 924 Α.Κ.. Για τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς, εκτός από εκείνα της παραγράφου 5 του άρθρου 9, η αντίστοιχη ευθύνη βαρύνει τον οικείο Δήµο.
 3. Ειδικά ο ιδιοκτήτης σκύλου: α) µεριµνά για να γίνεται ο περίπατος σκύλων πάντα µε συνοδό, β) οφείλει να παίρνει τα κατάλληλα µέτρα, ώστε να µην εξέρχεται ελεύθερα ο σκύλος του από το χώρο της ιδιοκτησίας του και εισέρχεται σε χώρους άλλων ιδιοκτησιών ή σε κοινόχρηστους χώρους., γ) για την αποφυγή ατυχηµάτων υποχρεούται κατά τη διάρκεια του περιπάτου να κρατάει το σκύλο του δεµένο και να βρίσκεται σε µικρή απόσταση από αυτόν. Η ίδια υποχρέωση ισχύει και για τον οποιονδήποτε συνοδό του ζώου, πέραν του ιδιοκτήτη του».
Άρθρο 16
γ. Σε περίπτωση τραυµατισµού ζώου συντροφιάς σε τροχαίο ατύχηµα, ο υπαίτιος της πράξης αυτής, υποχρεούται να ειδοποιήσει άµεσα τον οικείο Δήµο, προκειµένου να παρασχεθεί στο τραυµατισµένο ζώο η απαραίτητη κτηνιατρική φροντίδα.
* Η εγκατάλειψη τραυματισμένου ζώου μετά από ατύχημα (Άρθρο 16 παρ.γ) επισύρει ποινή προστίμου 300 € από τον αρμόδιο Δήμο.
Άρθρο 924 Α.Κ.
Ευθύνη του κατόχου ζώου
Ο κάτοχος ζώου ευθύνεται για τη ζημία που προξενήθηκε απ’ αυτό σε τρίτον.
Αν η ζημία έγινε από κατοικίδιο ζώο που χρησιμοποιείται για το επάγγελμα, τη φύλαξη της κατοικίας ή τη διατροφή του κατόχου του, αυτός δεν ευθύνεται, αν αποδείξει ότι δεν τον βαρύνει κανένα πταίσμα ως προς τη φύλαξη και την εποπτεία του ζώου.