Τα είδη των εταιρειών στην Ελλάδα. Διαφορές και πλεονεκτήματα.

Τα είδη των εταιρειών στην Ελλάδα. Διαφορές και πλεονεκτήματα.

Σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο εταιρεία θεωρείται οποιαδήποτε ένωση προσώπων έχει ως στόχο την επίτευξη ενός κοινού σκοπού, ο οποίος δεν είναι αντίθετος με το νόμο ή τα χρηστά ήθη (οικονομικό, πολιτιστικό, κλπ.). Μια εταιρεία συνεπώς δεν είναι αναγκαίο να έχει εμπορικό σκοπό και να επιδιώκει κέρδη, εκτός κι αν από τη δραστηριότητά της ή εξ’ ορισμού χαρακτηρίζεται ως εμπορική.

Η κυριότερη διάκριση των εταιριών γίνεται σε κεφαλαιουχικές, όπως η ανώνυμη εταιρεία και η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, και σε προσωπικές, όπως η αστική, η αφανής, η ομόρρυθμη και η ετερόρρυθμη εταιρεία. Πρόσφατα εισήχθη στο ελληνικό δίκαιο ο εταιρικός τύπος της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας.
Τα ιδρύματα, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και η κοινωνία του Αστικού Κώδικα δε θεωρούνται εταιρείες.

Ανώνυμη εταιρεία ( Α.Ε. )

Η ανώνυμη εταιρεία, η οποία ρυθμίζεται στην Ελλάδα κυρίως από το νόμο 2190/1920, όπως έχει τροποποιηθεί, είναι αμιγώς κεφαλαιουχική εταιρεία με νομική προσωπικότητα, για τα χρέη της οποίας ευθύνεται μόνο η ίδια με την περιουσία της. Είναι πάντα εμπορική εταιρεία, ακόμα κι όταν δεν ασκεί εμπορία, κυρίως λόγω της σοβαρότητας του ρόλου της στην οικονομία.

Τα κύρια στοιχεία της είναι:

α. Απαιτείται μετοχικό κεφάλαιο τουλάχιστον 24.000 ευρώ για τη σύστασή της.

β. Το μετοχικό κεφάλαιο διαιρείται σε μετοχές και οι μέτοχοι ευθύνονται περιορισμένα.

γ. Τηρούνται αυστηροί όροι δημοσιότητας από την ίδρυσή της και για όσο διαρκεί.

δ. Έχει δύο όργανα, τη Γενική Συνέλευση των μετόχων και το Διοικητικό Συμβούλιο, τα οποία αποφασίζουν με πλειοψηφία.

Για να συσταθεί νόμιμα μια Α.Ε. απαιτείται καταστατικό, δημοσίευση στο ΦΕΚ, καταχώρηση στο Μητρώο Ανωνύμων Εταιρειών και άδεια λειτουργίας από την αρμόδια αρχή αν το κεφάλαιο υπερβαίνει τα 3 εκατομμύρια ευρώ. Η Α.Ε. μπορεί να είναι και μονοπρόσωπη.

Η νομική καθοδήγηση για τη σύσταση και τη λειτουργικότητα μίας Α.Ε. κρίνεται αναγκαία, ιδίως δε για ζητήματα που ανακύπτουν σχετικά με τη συγκρότηση και τους καταστατικούς κανόνες που διέπουν τη Γενική Συνέλευση και το Διοικητικό Συμβούλιο αυτής, ενώ ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να δοθεί στη φορολογική αντιμετώπιση του νομικού προσώπου, των μετόχων και των μελών του Διοικητικού του Συμβουλίου.

Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.)

Η Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης, που ρυθμίζεται στην Ελλάδα από το νόμο 3190/1955, είναι κεφαλαιουχική εταιρεία με νομική προσωπικότητα και ορισμένα προσωπικά στοιχεία. Για τα χρέη της ευθύνεται απεριόριστα μόνο η περιουσία της, ενώ θεωρείται πάντα εμπορική εταιρεία.

Τα κύρια στοιχεία της είναι:

α. Απαιτείται εταιρικό κεφάλαιο τουλάχιστον 4.500 ευρώ για τη σύστασή της, το οποίο μπορεί να αποτελείται και από εισφορά σε είδος (π.χ. ακίνητο) κατόπιν αποτίμησης.

β. Το εταιρικό κεφάλαιο διαιρείται σε μερίδια και οι μεριδιούχοι ευθύνονται περιορισμένα.

γ. Δεν υπάρχει κρατικός έλεγχος και εποπτεία όπως σε Ανώνυμες εταιρείες

δ. Έχει δύο όργανα, τη Γενική Συνέλευση των εταίρων και το διαχειριστή (ή διαχειριστές), ο οποίος δεν απαιτείται να είναι εταίρος.

Για να συσταθεί νόμιμα μια Ε.Π.Ε. απαιτείται καταστατικό, το οποίο πρέπει κατ’ελάχιστον να περιλαμβάνει τα προβλεπόμενα εκ του νόμου, δημοσίευση στο Φ.Ε.Κ και καταχώρηση στο Μητρώο Ε.Π.Ε. Η Ε.Π.Ε μπορεί να είναι και μονοπρόσωπη. Η επιλογή των προσωπικών στοιχείων και της έντασής τους σε μια Ε.Π.Ε. ρυθμίζεται (εντός των πλαισίων του νόμου) από το καταστατικό της.

Οι τομείς με το συχνότερο νομικό ενδιαφέρον -ιδιαίτερα συγκριτικά με την Α.Ε- είναι η Γενική Συνέλευση των εταίρων και θέματα που αφορούν τους διαχειριστές, τα μερίδια και τη φορολογία των Ε.Π.Ε. Συχνό φαινόμενο είναι τελευταία και η μετατροπή Ε.Π.Ε στη νέα εταιρική μορφή της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας

Αστική εταιρεία

Κατά κανόνα η αστική είναι προσωπική εταιρεία και δεν έχει νομική προσωπικότητα. Μπορεί όμως και να αποκτήσει, όταν επιδιώκει οικονομικό σκοπό και τηρήσει τους προβλεπόμενους όρους δημοσιότητας.

Bασικό χαρακτηριστικό της είναι η μη διανομή κερδών στους εταίρους κατά το τέλος της χρήσης. Τα κέρδη πρέπει να επανεπενδύονται στην εταιρεία, με στόχο την προαγωγή των στόχων της, οι οποίοι καθορίζονται στο καταστατικό της.

Όταν η αστική εταιρεία δεν έχει νομική προσωπικότητα, τότε συστήνεται άτυπα, χωρίς δημοσιότητα και δεν μπορεί να πτωχεύσει. Όταν όμως έχει, αντιμετωπίζεται από το νόμο όπως οι oμόρρυθμες και οι ετερόρρυθμες εταιρείες εκτός από την πτώχευση, η οποία στην περίπτωση της αστικής εταιρείας με νομική προσωπικότητα επιφέρει απλά λύση της εταιρείας.

Αφανής εταιρεία

Η αφανής εταιρεία είναι ένας τύπος εταιρείας που παρ’ όλη τη μεγάλη συχνότητα εμφάνισής του, δεν είχε μέχρι πρόσφατα επαρκή νομοθετική ρύθμιση.

Με το νόμο 4072/2012 γίνεται μια προσπάθεια να δημιουργηθούν κανόνες γι’ αυτόν τον ιδιαίτερο τύπο εταιρείας που περιλαμβάνει δύο είδη εταίρων:

α. τον εμφανή, που εμφανίζεται στους τρίτους χρησιμοποιώντας το όνομα του, μπορεί να αποκτήσει ιδιότητα εμπόρου και ευθύνεται για τα χρέη της εταιρείας με την προσωπική του περιουσία, ο οποίος άλλωστε είναι και ο διαχειριστής,

β. τον αφανή, που δεν κάνει τίποτα από τα παραπάνω, παρά μόνο συμμετέχει στην εσωτερική διαχείριση και τα κέρδη/ζημιές της εταιρίας στο μερίδιο που του αναλογεί.

Η αφανής εταιρεία μπορεί να έχει μόνο έναν εμφανή εταίρο και έναν ή περισσότερους αφανείς, δεν εμφανίζεται δηλαδή στους τρίτους ως εταιρεία (εξ ου και αφανής). Με τη σύμβαση της αφανούς εταιρείας ο ένας από τους εταίρους (εμφανής εταίρος) παραχωρεί σε άλλον ή άλλους εταίρους (αφανείς εταίρους) δικαίωμα συμμετοχής στα αποτελέσματα μιας ή περισσότερων εμπορικών πράξεων ή εμπορικής επιχείρησης, που διενεργεί στο όνομά του, αλλά προς το κοινό συμφέρον των εταίρων.

Η αφανής εταιρεία συστήνεται άτυπα, δεν έχει νομική προσωπικότητα, δεν καταχωρίζεται στο ΓΕ.Μ.Η., ενώ σε αυτήν εφαρμόζονται οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα για την εταιρεία, εκτός από εκείνες που δεν συμβιβάζονται με τη φύση της.

Η λύση της προκαλείται με το θάνατο ή τη δικαστική συμπαράσταση οποιουδήποτε εταίρου, με την πτώχευση του εμφανούς εταίρου, με την πάροδο του συμφωνηθέντος χρόνου διάρκειας της, με καταγγελία από οποιοδήποτε εταίρο, με ομόφωνη απόφαση όλων των εταίρων και με την πραγμάτωση ή την αδυναμία πραγμάτωσης του εταιρικού σκοπού.

Λόγω των ιδιαιτεροτήτων της αφανούς εταιρείας υπάρχει πάντα ο κίνδυνος οικονομικής εκμετάλλευσης του αφανούς εταίρου για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και η εν συνεχεία καταγγελία της εταιρείας από τον εμφανή εταίρο.

Για να αποφασιστεί το αν η καταγγελία είναι άκαιρη και ζημιογόνος για τα συμφέροντα των εταίρων, καθώς και για την επιδίκαση τυχόν αποζημίωσης, οι εταίροι μπορούν να προσφύγουν στο αρμόδιο δικαστήριο.

Ομόρρυθμη Εταιρεία ( Ο.Ε. )

Ομόρρυθμη Εταιρεία είναι η προσωπική εταιρεία με νομική προσωπικότητα, στην οποία οι εταίροι (τουλάχιστον δύο) ευθύνονται απεριόριστα, πέρα από την εταιρική περιουσία, και ο καθένας ξεχωριστά με την προσωπική του περιουσία για τα χρέη της.

Η Ομόρρυθμη εταιρεία χαρακτηρίζεται εμπορική, εφόσον η συνηθισμένη της δραστηριότητα είναι εμπορική και όχι εξ ορισμού (όπως π.χ. η Ανώνυμη Εταιρεία). Εάν αποκτήσει εμπορική ιδιότητα μπορεί και να πτωχεύσει, γεγονός που θα επιφέρει και τη λύση της.
Για να συσταθεί μια Ο.Ε. απαιτούνται διατυπώσεις δημοσιότητας και καταστατικό.
Συναφής τύπος εταιρείας είναι η ετερόρρυθμη εταιρεία.

Ετερόρρυθμη εταιρεία ( Ε.Ε. )

Ετερόρρυθμη είναι η προσωπική εταιρεία με νομική προσωπικότητα στην οποία συνυπάρχουν υποχρεωτικά δύο είδη εταίρων: οι ομόρρυθμοι, για τους οποίους ισχύουν ό,τι προβλέπεται για τους εταίρους της ομόρρυθμης εταιρείας, και οι ετερόρρυθμοι.

Οι ετερόρρυθμοι εταίροι είναι ίσοι προς τους ομόρρυθμους όσον αφορά τις εσωτερικές σχέσεις της εταιρίας (συμμετοχή στα κέρδη, εισφορές, κλπ), ευθύνονται όμως για τα χρέη της μόνο μέχρι την αξία της εισφοράς τους στη χειρότερη περίπτωση. Απαγορεύεται όμως να εκπροσωπούν την εταιρία καθώς και να περιλαμβάνεται το όνομα τους στην επωνυμία της. Αν παραβιαστούν οι απαγορεύσεις αυτές τότε ο ετερόρρυθμος εταίρος ευθύνεται σαν ομόρρυθμος (απεριόριστα και εις ολόκληρον).

Κατά τα λοιπά (σύσταση, φορολογία, εμπορική ιδιότητα, κλπ) ισχύει ότι και για τις ομόρρυθμες εταιρίες.

Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (Ι.Κ.Ε.)

Η εταιρική μορφή της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας προέκυψε από την ανάγκη στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της χώρας και προώθησης της επιχειρηματικότητας αποτελώντας μια εξέλιξη της Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης. Η Ι.Κ.Ε είναι κεφαλαιουχική εταιρεία με νομική προσωπικότητα και για τα χρέη της ευθύνεται με την περιουσία της (εξαιρούνται οι εγγυητικές εισφορές). Είναι πάντα εμπορική, ορισμένες όμως δραστηριότητες εξαιρούνται από το πεδίο της (τραπεζικές, ασφαλιστικές, αθλητικές κ.α.).

Τα κύρια στοιχεία της είναι:

α. Απαιτείται εταιρικό κεφάλαιο τουλάχιστον ενός (1) ευρώ για τη σύστασή της.

β. Το εταιρικό κεφάλαιο διαιρείται σε μερίδια που αντιστοιχούν στην εισφορά του κάθε εταίρου.

γ. Η εισφορά μπορεί να είναι κεφαλαιακή, μπορεί όμως και να είναι εξωκεφαλαιακή ή εγγυητική.

δ. Έχει ορισμένη διάρκεια (12 χρόνια, εκτός αν οριστεί διαφορετικά).

ε. Έχει δύο όργανα διοίκησης, τη Γενική Συνέλευση εταίρων και το Διαχειριστή.

Για τη σύσταση της Ι.Κ.Ε απαιτείται απλό ιδιωτικό έγγραφο (καταστατικό), το οποίο κατατίθεται σε «Υπηρεσίες Μιας Στάσης» και η δημοσιότητα πραγματοποιείται στην ιστοσελίδα του Γενικού Εμπορικού Μητρώου και όχι σε Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως.

Η Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία, που μπορεί να είναι και μονοπρόσωπη, είναι δυνατό να συσταθεί με ταχείες διαδικασίες (θεωρητικά σε μια μέρα), ενώ για τη φορολόγηση της ισχύει ό,τι και για τις Ε.Π.Ε..πηγήlawspοt