Προϋποθέσεις και διαδικασία για αλλαγή επωνύμου. [ΣτΕ 1913/2019 Τμ.Δ]

Προϋποθέσεις και διαδικασία για αλλαγή επωνύμου. [ΣτΕ 1913/2019 Τμ.Δ]

Το Συμβούλιο της Επικρατείας με απόφασή του οριοθέτησε τις προϋποθέσεις κάτω από τις οπαίες μπορεί να αλλάξει ο πολίτης το επώνυμό του, ενώ εξετάζοντας υπόθεση που το απασχόλησε, έκρινε ότι το παιδί που γεννήθηκε εκτός γάμου, το οποίο όμως αναγνωρίστηκε στη συνέχεια από τον φυσικό του πατέρα και έλαβε το επώνυμο του, μπορεί να λάβει το επώνυμο του άνδρα με τον οποίο η μητέρα του ακολούθως τέλεσε γάμο και ζουν και οι τρεις στην ίδια κατοικία.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας με απόφασή του οριοθέτησε τις προϋποθέσεις κάτω από τις οπαίες μπορεί να αλλάξει ο πολίτης το επώνυμό του, ενώ εξετάζοντας υπόθεση που το απασχόλησε, έκρινε ότι το παιδί που γεννήθηκε εκτός γάμου, το οποίο όμως αναγνωρίστηκε στη συνέχεια από τον φυσικό του πατέρα και έλαβε το επώνυμο του, μπορεί να λάβει το επώνυμο του άνδρα με τον οποίο η μητέρα του ακολούθως τέλεσε γάμο και ζουν και οι τρεις στην ίδια κατοικία.

Σύμφωνα με το ΣτΕ, για να αλλάξει ο πολίτης το επώνυμό του, πρέπει να έχει νόμιμους, σοβαρούς και τεκμηριωμένους λόγους που να καθιστούν αναγκαία την αλλαγή.

Από το άρθρο μόνο του ν.δ. 2573/1953 και τις συνάδουσες διατάξεις προκύπτει ότι το επώνυμο αποτελεί μεν στοιχείο της προσωπικότητας του ατόμου, πλην η πρόσκτηση ή η αλλαγή του δεν απόκειται στην ιδιωτική βούληση, αλλά ενδιαφέρει τη δημόσια τάξη, ως θέμα συναπτόμενο με την ασφάλεια των συναλλαγών και των εννόμων εν γένει σχέσεων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου του ατόμου, χωρεί δε κατ’ αρχήν διά της διοικητικής οδού.

Το αρμόδιο διοικητικό όργανο οφείλει σε κάθε περίπτωση, προπαντός, να εκτιμά τους λόγους που επικαλείται ο αιτών τη μεταβολή του επωνύμου του και να αποφαίνεται εν όψει της σοβαρότητας των λόγων αυτών, εάν ενδείκνυται ή όχι να εγκριθεί η ζητούμενη μεταβολή, αιτιολογώντας ειδικά, από την άποψη αυτή, την απόφασή του.

Η διαγραφόμενη εξάλλου στις ανωτέρω διατάξεις, διοικητική διαδικασία για την αλλαγή επωνύμου, έχει εφαρμογή και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το επώνυμο του οποίου ζητείται η αλλαγή είχε κτηθεί σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα (ΑΚ 1505, 1506, 1562 επ.), ακόμη κι αν με τις διατάξεις αυτές ρυθμίζονται ειδικότερα ζητήματα, όπως η κτήση επωνύμου αναγνωρισθέντος (1506 ΑΚ) ή υιοθετηθέντος τέκνου (1562 ΑΚ επ.).

Προϋποτίθεται πάντως, η συνδρομή των απαιτουμένων συγκεκριμένων και σοβαρών προς τούτο λόγων, των οποίων η εκτίμηση ανήκει στην αρμόδια διοικητική Αρχή. Η ερμηνεία αυτή επιβάλλεται ενόψει της κατοχυρώσεως, με το άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, του δικαιώματος της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας.

Εν προκειμένω, η προβαλλόμενη απόφαση δεν ήταν νομίμως αιτιολογημένη, διότι το εκδόν όργανο (Δήμαρχος) θεώρησε ότι κατά το νόμο δεν είχε αρμοδιότητα να αποφανθεί επί του αιτήματος της αιτούσας πλην όμως, η διοικητική διαδικασία, βάσει της οποίας ζήτησε η αιτούσα την αλλαγή επωνύμου του τέκνου της, δεν αποκλείεται από τον Αστικό Κώδικα αλλά έχει εφαρμογή και στην περίπτωση που το επώνυμο τέκνου γεννηθέντος εκτός γάμου έχει κτηθεί κατά τις οικείες διατάξεις του ΑΚ.

Κατόπιν αυτών, αφού ο Δήμαρχος δεν άσκησε στην προκειμένη περίπτωση την κατά το άρθρο μόνο του ν.δ. 2573/1953 αρμοδιότητά του, δεν εξέτασε δηλαδή αν με βάση τους λόγους που εξέθεσε η αιτούσα, ήταν ή όχι ενδεδειγμένη η μεταβολή του επωνύμου του ανήλικου υιού της, ώστε να δεχθεί ή να απορρίψει το αίτημα με ειδική αιτιολογία, η προσβαλλόμενη πράξη πρέπει να ακυρωθεί και να αναπεμφθεί η υπόθεση στη Διοίκηση, προκειμένου ο αρμόδιος Δήμαρχος να αποφανθεί αιτιολογημένα επί του επιδίκου αιτήματος.

Εξάλλου, το καταρχήν αμετάκλητο της κατά το άρθρο 1505 του ΑΚ κοινής δηλώσεως των γονέων για το επώνυμο του τέκνου τους δεν αποκλείει τη μεταβολή του επωνύμου του τέκνου, ακόμη και με την αντικατάσταση του αρχικού επωνύμου με το επώνυμο του άλλου γονέα, εφόσον συντρέχουν σοβαροί λόγοι προς τούτο, οι οποίοι δικαιολογούν, κατά την αιτιολογημένη κρίση του οργάνου, την αιτούμενη μεταβολή, συμφώνως με την συνταγματικώς επιβαλλόμενη προστασία της ελεύθερης αναπτύξεως της προσωπικότητας του ατόμου, όπως αυτή κατοχυρώνεται στο άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος.

Οι σοβαροί λόγοι αυτοί οι οποίοι συνήθως είναι ψυχολογικοί, ενδέχεται να δημιουργο΄ύν προβλήματα στην κοινωνική ζωή του τέκνου, οι οποίοι δύνανται να απορρέουν από το κακόηχο του επωνύμου, το οποίο προκαλεί θυμηδία και περιφρόνηση εις βάρος του τέκνου, ή την κακή φήμη που έχει ήδη αποκτήσει το εν λόγω επώνυμο, συνεπεία πράξεων άλλου προσώπου, ή από την ανυπαρξία συναισθηματικού δεσμού με τον έναν από τους δύο γονείς. (βλ. ΣτΕ 1852/2016)

Διαβάστε επίσης: Αλλαγή κυρίου ονόματος-δικαίωμα ενδιαφερόμενου και διαδικασία

Περίπτωση κληρονομικού δικαιώματος εκ διαθήκης και δικαιώματος νόμιμης μοίρας στην κληρονομιά

Για οποιαδήποτε απορία σχετικά με την υπόθεσή σας, επικοινωνήστε μαζί μας και εξειδικευμένοι δικηγόροι με εμπειρία, θα αναλάβουν να σας παρέχουν τις κατάλληλες νομικές συμβουλές. Δικηγορικά γραφεία στην Αθήνα και την Καβάλα. Δυνατότητα απομακρυσμένου ραντεβού. Παράσταση σε όλη την Ελλάδα.